De brug

Om 6 uur op om de zonnegroet te doen bij zonsopkomst. We moesten sowieso vroeg op omdat we weer een lange reisdag hadden, dus het nuttige met het aangename verenigen.
Eénmaal op het strand is yoga op zand niet zo handig, dus vergapen we ons aan de pracht van de natuur en doen we de zonnegroet gewoon in het huisje.

We rijden een aantal uur op weg naar Kampili. Tijdens het rijden is het mooi naar buiten kijken naar de weer veranderende omgeving. Van de kustlijn, met bomen met apen, waar visserij en boten maken naast toerisme hoogtij vieren, naar weer meer stedelijke omgeving waar de brommers en pettie pettie’s* het straatbeeld domineren.
Vlak buiten Makassar gaan we lunchen. Als je had gezegd dat het een auto garage was, had ik het ook geloofd, maar, er kwam weer heerlijke nasi goreng uit de wadjang! En de dames uit de bediening raapten al hun moed en glimlachen bijeen om ons te vragen voor een foto.
Na de lunch maken we kennis met mevrouw Trees Bos. Zij is kwart Nederlands en is, ook, in 1939 geboren. Zij heeft met haar moeder en zussen, ook, in Kampili gezeten. Haar vader en broers zaten, ook, in Paré Paré. Zij is vroeger gids geweest en kent vele verhalen. Uit de overlevering maar dus ook uit eigen ervaring.
Zij weet precies waar we moeten zijn. Iets wat papa in de jaren ’70 niet is gelukt, gaat ons vandaag wel lukken!
Bij een vervallen brug stoppen we. Ik herken de brug van foto’s die ik eerder op de site van het Nederlands Instituut voor Oorlogs Documentatie heb gezien. Maar de omgeving is in tegenstelling tot die foto’s niet leeg, maar er is een academisch instituut en landbouw.
We lopen er alle drie overheen en aan de overkant staan en zijn we even stil. Dichter bij papa heeft het tot nu toe niet gevoeld.

Trees geeft ons instructies hoe te lopen. Langs het kanaal, over het koeienpaadje, lopen we een paar honderd meter. In het water zijn mensen druk aan het werk. Slakkenvangers. Ik weet niet wie er nu meer verbaasd naar de ander kijkt.
Bij een suikerriet veld gaan we een ander paadje op. En ineens torent er een vierkant bouwwerk op. Uit de verhalen, en van die zelfde NIOD foto’s herkennen we de waterput. Van Trees leren we dat het gebouw zelf niet de put was, maar dat er daar emmers water in werden geleegd.
Een behulpzame boer weet ons een bunker te tonen. Deze is door de Jap gebruikt in het geval van de bommen die er op het kamp zijn losgelaten. We zouden er in kunnen, maar wagen ons er niet aan.
A lukt het om op/in de toren te klimmen en foto’s te maken van de ‘omgeving’.

Contact met een vriendin wiens vader als kind hier ook heeft gezeten is bijzonder. Lang leve de technologie. Ook mama in Hilversum is er even bij. En prachtig is het wanneer er een zwaluw met een rode borst plaatsneemt op de kapotte brugleuning. Iemand zei, de brug tussen hemel en aarde, heden en verleden en Europa en Azië; en zo voelt het ook.

Ontroerd zijn we bij het afscheid van Trees, zo mooi om haar hier vandaag bij te hebben!
Moe en onder de indruk zetten we verder koers naar Malino. A heeft al menig Indonesiër geimponeerd door zijn paspoort te laten zien, met daarin 1 van zijn doopnamen ‘Malino’.
Heel bijzonder om daar dan ook binnen te rijden.
Na een eenvoudige doch voedzame maaltijd rijden we in het donker naar een ander paradijsje. Te midden tussen de sawa’s staat hier een guesthouse, waar is nagedacht over wat LUXE is. Hemelbedden, prachtige meubels, een badkamer balzaal met heerlijke smeersels en gel’s, man, wat zullen we hier vanavond en morgen avond ongelooflijk moe maar voldaan in slaap vallen.

*pettie pettie is een verbastering van ‘fifty fifty’ waar de passagier de chauffeur een biljet gaf voor de rit en hij de helft teruggaf; zo betaalde je de helft. De F wordt hier veel als P uitgesproken et voilà pettie pettie